Legendarische boombundel of functionele kolommen? |
|
|
|
|
 |
| 117 sec |
'We willen mooie verhalen graag geloven, maar er is ook nog zoiets als wetenschap'
Het is een aansprekend idee: landschapsarchitecten zoals Zocher zouden bundels hebben geplant met soms meer dan twintig bomen in één plantgat, waaruit binnen decennia een boom groeide die eruit zag als eeuwenoud. Landschapsontwerper Michel Vedder vond er een voorbeeld van en deelde dat via LinkedIn: 21 gebundelde beuken in één stam. Maar klopt het wel?
| Deze foto laat een stam zien die uit 21 gebundelde beuken bestaat. Of toch niet? Foto: Michel Vedder |
In een post op LinkedIn vertelt Vedder een fascinerend verhaal over samengestelde of gebundelde bomen op oude landgoederen en buitenplaatsen: 'Tuinarchitecten als bijvoorbeeld Zocher lieten meerdere bomen in een plantgat zetten. Ze vergroeien met elkaar en vormen één boom. Aan de stamvoet kan je vaak het oorspronkelijke aantal stammetjes herkennen.' Er zijn enkele foto's van omgezaagde bomen bijgevoegd, waaraan zou je kunnen zien waar de stammen hebben gezeten: 'De schors is ver naar binnen gegroeid. Wel hebben de verschillende stammetjes samen één kern gevormd.'
 | | Omgezaagde stam die is samengesteld als bundel? Foto: Michel Vedder |
|
|
Meerdere kernen
Het is een mooi idee, misschien wel te mooi om waar te zijn. Dat vindt in elk geval lector boombeheer bij Odisee (Vlaanderen) Wim Peeters in een reactie: 'Dat er verschillende bomen in een plantgat geplant zijn, kun je hier eigenlijk niet aan zien. In principe kun je dat in de kern van de boom zien. Je moet dan meerdere kernen vlak bij mekaar kunnen vinden.' Op de foto zien we echter één kern in het midden van de afgezaagde stam. Peeters voegt nog toe dat je het fenomeen aan de buitenkant juist niet per se kunt zien: 'In het bijzonder bij taxus kun je dat ook op natuurlijke wijze terugvinden. Wanneer de boom ouder wordt, zie je daar aan de buitenkant niks meer van.' De foto en beschrijving lijkt volgens hem eerder op 'de eerste stap in het vormen van functionele kolommen als overgang naar de veterane fase.'
Functionele kolommen
Het vormen van functionele kolommen is ook interessant. Voor wie hier meer over wil lezen verwijst Peeters naar een Engelstalige publicatie van D. Lonsdale (2013): 'The recognition of functional units as an aid to tree management, with particular reference to veteran trees.' Arboricultural Journal: The International Journal of Urban Forestry, 35(4), blz. 188 - 201.
|
|
'Dat het schors naar binnen steekt is geen onbekend verschijnsel bij oude bomen'
| |
|
Eén of meer kernen
Om een wat helderder beeld te krijgen over het fenomeen bomenbundel laat dendrochronoloog Petra Doeve van bureau BAAC haar licht schijnen over de kwestie: 'Deze boom (op de onderste foto, red.) is één boom en geen boeket van bomen. Tenminste, dat zie ik aan het jaarringenpatroon. Als er sprake is van een boeket van vergroeide stammen, dan zul je meerdere concentrische patronen met meerdere kernen moeten herkennen. In dit geval is er één kern met een uitwaaierend en golvend jaarringpatroon aan de buitenkant van de stam zichtbaar. Dat het schors naar binnen steekt is geen onbekend verschijnsel bij oude bomen, maar een gevolg van onder andere het gewicht van de stam waardoor cambium activiteit onderin de stam nabij de grond niet overal rondom gelijkmatig actief blijft.'
Geen bomenbundels ...
Daarmee is nog niet bewezen dat er geen bomenbundels op landgoederen of in parken staan. Maar op deze foto's zijn ze in elk geval niet te zien. Misschien kent een van de lezers van Boomzorg er voorbeelden van? (Laat het ons weten!) Of het is zoals Richard Zweekhorst, beheerder van groen erfgoed en 'tuinbaas' bij Kasteel De Vanenburg het formuleert: 'Tuinhistorie gaat ook vaak hand in hand met de mooie verhalen die we zo graag zelf willen geloven. Maar er blijft ook iets als wetenschap en simpele biologie.'
De post over de bomenbundel is hier na te lezen.
|
|
|
 |
|
henk van netten
Wednesday 30 August 2023 |
|
In de pastorietuin van Blijdenstein (daar woon ik) staat een Apostelboom, naar wij aannemen 12 rode beuken in één gat. Vergelijkbare bomen zijn ook te vinden bij de pastorieën van Berltsum, Wijckel, Tzummarum en Voorst. En op de begraafplaatsen van Lutten en Grolloo (en tot 2019 ook in Wilhelminaoord).
Verder staat er eentje in het Cantonspark in Baarn en is er recent één gekapt in Ramswoerthe, Steenwijk.
Met vriendelijke groet, henk |
|
|
Tip de redactie
|
