Boom in Middelburg had al dood moeten zijn, maar staat vol in bloei: 'Verrassend dat hij zich zo ontwikkeld heeft'
17 juli, 09:11 • 4 minuten leestijd
Hij was ten dode opgeschreven en zou het niet langer dan tien jaar vol gaan houden. Maar tien jaar nadat de kastanjeboom op het Tympaanplein in Middelburg werd toegetakeld staat de 60-jarige boom nog fier overeind. Tot verbazing van boomdeskundigen die betrokken zijn geweest bij de reddingsoperatie. "Het is verrassend dat de boom zich zo ontwikkeld heeft", zegt deskundige Bert van Eck.
Met plasticfolie, kruidenmengsels en extra voeding werd geprobeerd de boom na de vernieling enigszins op te lappen, in de hoop dat de boom het nog zo'n vijf jaar zou uithouden. Maar dat-ie de vernieling zou overleven werd zo goed als uitgesloten. Dat had ermee te maken dat de boom rond de jaarwisseling van 2016 met een mes is bewerkt. Daarbij werd niet alleen de bast beschadigd, maar ook cruciale sapstromen doorgesneden die vanuit de wortels richting de kruin lopen.
Over en uit
Joos Eggebeen van de gemeente Middelburg was tien jaar geleden een van de eersten die de boom zag. "Toen dacht ik: dit is over en uit", zegt hij. "Het is een monumentale boom en we hebben hem hard nodig."
Toen boomdeskundige Henk Scherpenzeel driekwart jaar na de vernieling poolshoogte nam, was hij al wat positiever gestemd dan bij het begin. Het kruidenmengsel en de beschermlaag van plastic leken hun werk te doen. Insecten hadden het dode hout weggegeten, waardoor er ruimte ontstond voor nieuw hout om over de wond te groeien. Of dat ook ging gebeuren was in het najaar van 2016 nog niet helemaal zeker. Maar er helemaal bovenop komen? Dat bleef vrijwel uitgesloten.
Daarom is Scherpenzeel nu, bijna tien jaar verder, hoogst verbaasd dat de kastanjeboom nog fier overeind staat. "Blijkbaar is de boom erin geslaagd om dwarsverbindingen aan te maken om de onderbroken sapstromen te compenseren."
Deel van boom hersteld
Boomdeskundige Bert van Eck houdt de boom in Middelburg in de gaten. Hij kan nog niet met zekerheid zeggen of de boom nog lang blijft staan. "We zien dat een deel van de stam nu hersteld is, die is weer overgroeid. Maar een ander deel van de stam is nog niet overgroeid. Waarschijnlijk gaat dat ook nooit meer gebeuren, want het is nu een forse wond geworden. Dat blijft een opening voor allerlei ziekteverwekkers en schimmels."
Dat is op dit moment nog lang niet aan de gang, verzekert Van Eck. "Maar dat kan in de toekomst wel gaan gebeuren. Dat betekent dat de breukvastheid van de boom steeds minder wordt en dan kan het onveilig worden."
Voor Eggebeen is dat reden genoeg om de boom nauwlettend te monitoren. "Nu staat hij er mooi bij, maar volgend jaar kan er een zwam op staan en dan moeten we zeggen: het raakt gevaarlijk. Hij staat hier wel op een plaats waar we de veiligheid moeten waarborgen."
Mogelijkheden
In het uiterste geval betekent dat kappen, maar de gemeente zegt nog veel andere mogelijkheden te hebben om het veilig te houden. Zo kan de boom gesnoeid worden of kunnen delen van de boom verankerd worden.
Een voorspelling over de toekomst kunnen de deskundigen niet geven. "Dat is ontzettend lastig. De boom heeft laten zien dat hij ontzettend sterk is en in staat is om te herstellen. Laten we hopen dat hij dat de komende tien jaar blijft doen", zegt Van Eck.
De dader van de vernieling is overigens nooit gevonden. Wel waren er vermoedens. Zo dacht de lokale D66-fractie dat horecaondernemers achter de vernieling zaten. Ze zouden van de boom af willen, zodat er meer zon op hun terras scheen. Een beschuldiging die door de ondernemers naar het rijk der fabelen werd verwezen. Ze waren juist blij met de boom, die behalve een karakteristieke uitstraling vooral ook heel fijn is vanwege de schaduw.
Frustrerend
"Er is nooit iemand voor verantwoordelijk gesteld", vertelt Eggebeen. Ergens vindt hij dat wel frustrerend. "Maar de media-aandacht is soms voldoende."
